Lý giải về tiếng vo ve của muỗi quanh tai bạn

Gần đây Biox nhận được nhiều liên hệ để diệt muỗi mặc dù thời tiết Hà Nội vẫn đang chìm trong những ngày đông. Nguyên nhân bởi vì nhiệt độ có tăng lên, mặc dù vẫn cảm thấy lạnh nhưng không khí đã trở lên ẩm ướt hơn và tạo điều kiện cho muỗi có không gian lý tưởng để hoạt động. 

Khác với ngày trước, đến mùa đông là bạn sẽ cảm thấy sự hoạt động của muỗi giảm đi đáng kể. Cho dù ngủ không cần phải che chắn bằng màn thì bạn cũng có thể có giấc ngủ ngon. Nhưng kể từ năm 2019 trở lại đây, có thể nhận thấy rằng sự chống chịu của muỗi đối với thời tiết lạnh cũng tăng lên, tương tự với khả năng kháng thuốc của chúng. 

Điều này có nghĩa là cho dù là thời tiết nào thì bạn cũng sẽ phải chịu đựng tiếng vo ve của muỗi quanh tai, quanh đầu, chưa kể đến việc muỗi đốt gây ngứa ngáy khó chịu thì tiếng động do muỗi phát ra cũng khiến bạn mất ngủ.

Vậy tại sao muỗi nhỏ như vậy mà nó lại phát ra tiếng kêu vo ve đặc trưng như thế? Cùng tìm hiểu thêm kiến thức này với Biox nhé.

Thứ nhất đó là chúng thực sự đang hát những bài hát giao phối cho nhau.

Một phần cánh của muỗi là thứ tạo ra âm thanh vo ve. Một nửa của cánh giống như chiếc lược, bất cứ khi nào muỗi vỗ cánh thì chúng sẽ tạo ra âm thanh. 

Tại sao muỗi vo ve trong tai bạn? 

Câu trả lời ngắn gọn: Cánh của muỗi tạo ra tiếng vo ve khó chịu hoặc tiếng rên rỉ khó chịu mỗi khi chúng bay. Khi chúng vòng qua đầu bạn, tìm kiếm nơi tiếp cận và cắn, đốt, tiếng vo ve của chúng sẽ to hơn bất cứ khi nào chúng ở gần tai bạn.

Cả muỗi đực và muỗi cái đều tạo ra âm thanh vo ve khi bay, vì chúng đều có cánh, nhưng bạn có thể sẽ không nhận thấy tiếng vo ve từ con đực. Nguyên nhân bởi vì con đực sẽ không tiếp cận đến bạn để hút máu. Vì vậy, chúng tránh xa đôi tai của bạn, chúng thường chỉ ăn mật hoa trong khi những con cái lại gần để làm phiền bạn, bằng cách đốt và tạo ra âm thanh gây phiền nhiễu đến thần kinh chúng ta.

Có một điều thú vị đó là các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng tiếng vo ve của muỗi không hẳn là do mục đích làm phiền đến bạn. Điều thực sự quan trọng là tiếng động này giúp chúng tìm được bạn tình phù hợp.

Vì muỗi cái lớn hơn nên chúng vỗ cánh chậm hơn, và những con đực biết điều đó. Muỗi đực sử dụng cao độ đặc biệt trong tiếng vo ve của con cái để nhận ra chúng. Nhà khoa học nhận thấy rằng con đực phớt lờ con cái bất cứ khi nào con cái yên lặng nghỉ ngơi, nhưng bất cứ khi nào con cái bay và tạo ra tiếng vo ve, con đực lại muốn giao phối với chúng. Những con đực thậm chí còn muốn giao phối với những  bản ghi âm của muỗi cái hoặc dĩa điều chỉnh rung ở cùng một cường độ.

Tiến sĩ Christopher Johnston ở Baltimore, Maryland đã khám phá ra cách muỗi có thể nghe được. Ông phát hiện ra rằng chúng có một cơ quan trong ăng-ten của chúng, được đặt tên là cơ quan Johnston theo tên ông. Nó cho phép chúng nhận ra tiếng vo ve của những con muỗi khác.

Các nhà khoa học khác đã phải mất công khám phá chính xác điều gì đã tạo ra âm thanh. Mặc dù bạn nghe thấy tiếng vo ve mỗi khi muỗi bay, nhưng thực ra nó không phải do cánh đập vào không khí. Có một cơ quan ở chân cánh có chức năng quét và tạo ra âm thanh khi cánh di chuyển. Các nhà côn trùng học người Anh – AE Shipley và Edwin Wilson đã xuất bản một bài báo mô tả về nó vào năm 1902. 

Vào giữa thế kỷ 20, các nhà khoa học đã  phát hiện ra rằng muỗi có các cơ quan đặc biệt để kêu hoặc vo ve khi chúng bay, các loài muỗi khác có thể nghe thấy tiếng ồn và tiếng vo ve của muỗi cái khiến con đực muốn giao phối với chúng.

Mãi cho đến gần đây, các nhà nghiên cứu Gabriella Gibson và Ian Russell mới phát hiện ra rằng muỗi thực sự thay đổi tiếng kêu của chúng để “hát” với nhau trước khi chúng giao phối. Họ phát hiện ra rằng khi con đực và con cái bay gần đó, chúng sẽ thay đổi âm vực của tiếng vo ve để phù hợp với nhau, và nếu chúng phù hợp với nhau, chúng sẽ giao phối. Các nhà nghiên cứu của Cornell đã thử thí nghiệm tương tự với muỗi mang căn bệnh nguy hiểm là bệnh sốt xuất huyết, và nhận thấy điều tương tự.

Ngăn chặn sự sinh sản của muỗi bằng nghiên cứu tiếng vo ve này?

Bạn đừng ngạc nhiên khi thấy các nhà khoa học lại nghiêm túc với vấn đề này như vậy, thậm chí dành nhiều thời gian để nghiên cứu nó. Bởi vì đây cũng là một trong những nghiên cứu nhằm giảm thiểu tác hại của muỗi, kiểm soát muỗi. 

Khi các nhà khoa học tìm hiểu thêm về lý do tại sao muỗi vo ve, họ có thể sử dụng kiến ​​thức đó để giúp ngăn chúng giao phối.  Nếu muỗi không giao phối với nhau thì sẽ sản sinh ra ít muỗi hơn, Ít muỗi hơn có nghĩa là ít bị muỗi đốt hơn và ít bệnh lây lan hơn. Ví dụ, trong  bài báo này, nhà nghiên cứu Lauren Cator gợi ý rằng nếu các nhà khoa học có thể tạo ra những con muỗi đực vô sinh có thể “vo ve” với những con cái, thì khi những con cái sẽ chọn những con đực không có khả năng sinh dục này chúng sẽ không sinh sản ra những quả trứng.

Có nhiều ý kiến cho rằng, những con muỗi vo ve quanh tai bạn thì chúng sẽ không đốt bạn. Điều này là đúng, bởi vì chúng chỉ vo ve khi đang bay, mà khi chúng đang bay thì sẽ không thể đốt bạn được. Nhưng mà chúng sẽ đốt bạn khi chúng hạ cánh vào đầu, mặt, cổ, hay bất kỳ bộ phận lộ thiên nào khác.

Ngày cập nhật:
2021-01-26