Các loại mối gây hại đến nhà ở, công trình

Tổng quan về loài mối.

Mối là một loại côn trùng nguyên thủy đã có mặt trên Trái đất cách đây 200 triệu năm, chúng sống thành từng đàn hàng vạn con. Chúng được phân loại theo ba loài Kalotermitidae (mối gỗ khô), Rhinotermitidae (mối gỗ ướt) và Termitidae (mối đất). Trong đó mối nhà Coptotermes thuộc họ Rhinotermitidae là loài phổ biến nhất gây hại nhiều nhất cho các công trình xây dựng ở Việt Nam .

Xem thêm về mối gỗ ướt Rhinotermitidae tại: https://biox.vn/thu-vien/moi

Hàng năm, mối gây ra thiệt hại đáng kể về tài chính cho nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam. Và như thế, chúng ta phải bỏ ra một khoản chi phí rất lớn cho việc duy tu, sửa chữa những hư hỏng do mối gây ra tại các công trình xây dựng.

Sự phá hoại của mối tập trung vào các công trình xây dựng, ở các vật liệu có nguồn gốc Celluloces dùng trong dầm nhà cửa, đê điều, kho tàng, thư viện, thậm chí cả hồ bơi… Ngoài ra, mối còn gây hại nghiêm trọng đến các cây công nghiệp như chè xanh, xoài, nhãn, vải… và nhiều loại cây cảnh có giá trị kinh tế cao, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống con người.

Các công trình xây dựng đang phải đối mặt với những mối đe dọa tiềm ẩn từ mối. Nhà cửa, bảo tàng, cây cối… đã và đang bị mối mọt xâm hại ở các mức độ khác nhau. Đối với nhà cửa, tài liệu ở nước ta, bị thiệt hại nghiêm trọng nhất là do các loài mối thuộc họ Coptotermes (còn gọi là mối gỗ ướt), kế đến là các loài mối đất, hầu hết thuộc hai họ Odontotermes và Macrotermes, cuối cùng là mối gỗ khô. Loài mối thuộc họ Cryptotermes  làm tổ dưới lòng đất trong móng công trình, cây cối hoặc các công trình khác. Chúng còn làm hỏng các tác phẩm lịch sử, các tài liệu và các loại gỗ quý mang giá trị lâu đời.

Phân loại mối.

1.Mối dưới lòng đất (mối đất)

Mối dưới lòng đất là loài có thể gây ra nhiều thiệt hại nhất trong số các loài mối. Những con mối này xây dựng các đường hầm đặc biệt dày đặc, có tác dụng dẫn tổ của chúng đến tiếp cận nguồn thức ăn và bảo vệ chúng khỏi ảnh hưởng gió mưa của thời tiết. Chúng ăn gỗ 24 giờ một ngày, bảy ngày một tuần, sử dụng bộ hàm có răng cưa của chúng để cắn từng mảnh gỗ nhỏ một. Và sẽ vô cùng nhanh chóng, theo thời gian, mối dưới lòng đất có thể phá hoại nghiêm trọng cấu trúc tòa nhà, đôi khi gây sập toàn bộ.

Đặc trưng của mối đất

Kích thước: Kích thước của mối đất phụ thuộc vào tuổi đời của nó. Chiều dài mối thợ khoảng từ một phần tám đến ba phần tám inch. Những con mối lính dài như những con mối thợ, nhưng có phần đầu lớn hơn với những chiếc răng hàm đầy uy lực. 

Màu sắc: Tương tự như kích thước, màu sắc mối đất cũng khác nhau theo độ lớn. Mối thợ có màu kem và nhợt nhạt. Mối lính cũng có màu sáng như thế, nhưng đầu của nó có màu nâu. 

Hành vi: Ba loại mối đất chính – mối thợ, mối lính và mối chúa sẽ có những công việc cụ thể phải làm trong tổ của chúng và mỗi loại đều được trang bị riêng những công cụ cần thiết để hoàn thành công việc. Một số con mối có mắt còn một số thì không.

Mối thợ dưới lòng đất là loài côn trùng nhỏ, đục, có thể phân tách gỗ hoặc xenlulozơ khác ra khỏi nguồn của nó. Những con mối thợ sống cả đời trong những đường hầm tối tăm, cả trên và dưới mặt đất. Chúng không có mắt vì không cần đến chúng. Tuy thế, chúng vẫn có thể phân biệt được sự khác biệt giữa ánh sáng và bóng tối. Chúng biết rằng khi ở trong ánh sáng có nghĩa là chúng có nguy cơ bị động vật ăn thịt tấn công, chưa kể đến việc ánh sáng sẽ làm mất đi độ ẩm quý giá từ cơ thể. Khi mối thợ cảm nhận được ánh sáng, chúng quay trở lại bóng tối nhanh nhất có thể.

 
Termitidae (mối đất)

Khi đàn mối lớn lên, mối chúa đẻ trứng để bổ sung nhân số và tăng kích thước của đàn mối. Khi đàn mối được 3 đến 5 năm tuổi thì sẽ rời khỏi đàn để bắt đầu một đàn mối mới của chúng. Những con mối đất rời khỏi tổ này có mắt phát triển hơn nhiều vì chúng phải rời khỏi tổ tối và đường hầm bùn. Trong số cả ba loại mối, chúng là loại mối duy nhất có thể nhìn thấy.

2. Mối gỗ khô

Mối gỗ khô có tên khoa học là Drywood termites, thuộc họ Kalotermitidae. Không giống như mối đất thường sống ở dưới lòng đất, mối gỗ khô sống mà không cần đến độ ẩm của đất. Thay vào đó, chúng đào tổ và sống trực tiếp bên trong gỗ. Chúng phá hoại các loại gỗ khô như vách ngăn, mái hiên, dầm gỗ và tường. Chúng cũng có thể phá hoại đồ đạc và đồ gỗ nội thất. Đây là cũng là loài mối mà các công trình, nhà ở cần đặc biệt đề phòng.

Mối gỗ khô thường làm tổ ở trong các thớ gỗ chưa phân hủy, có độ ẩm rất thấp, chúng sống và kiếm ăn ngay tại đó. Chúng không cần tiếp xúc với đất mà vẫn sống và sinh hoạt thoải mái, do vậy mối gỗ khô có thể làm hỏng các đồ vật bằng gỗ một cách nghiêm trọng để có thể di chuyển được từ vật dụng này sang vật dụng khác.

Kalotermitidae (mối gỗ khô)

Khi tìm được một nơi ở thích hợp (ví dụ như một vật dụng bằng gỗ nào đó), một cặp mối gỗ khô bao gồm đực và cái sẽ tiến vào đó để làm tổ. Sau khi làm tổ thì lỗ thông mà chúng đi vào trong gỗ sẽ được bịt kín lại. Ở trong đó, mối sẽ tạo ra một cái buồng, nơi mà mối chúa thực hiện việc đẻ những quả trứng đầu tiên. Trứng mối sau khi nở ra sẽ nhận nhiệm vụ của những con mối lính. Tuy nhiên, nó không phân biệt thành mối thợ khác biệt như mối đất.

Thiệt hại do mối gỗ khô gây ra hoàn toàn khác với thiệt hại do mối đất gây ra. Những con mối này chui vào trong thớ gỗ, đào những đường hầm tròn lớn được nối với nhau bằng những đường hầm nhỏ. Lâu ngày sẽ khiến cho các vật dụng bằng gỗ bị rỗng ruột, sức chịu đựng kém đi và sụp đổ.

3. Mối gỗ ướt (mối gỗ ẩm)

Mối gỗ ẩm thường sống ở nơi ẩm ướt, độ ẩm cao. Do không thể tồn tại được nếu thiếu nước, nên mối gỗ ẩm thường sinh sống ở những vùng đất ẩm gần nguồn nước hoặc tại những thân gỗ mục, bị ẩm ướt lâu ngày. Đó có thể là gỗ ẩm trong các công trình xây dựng, vách nhà ở, các di tích lịch sử lâu đời.

Rhinotermitidae (mối gỗ ướt)

Mối gỗ ẩm là loài côn trùng gây hại hàng đầu cho các di tích lịch sử, đặc biệt là hiện tại ở Việt Nam có rất nhiều các công trình lịch sử được xây dựng hoàn toàn từ gỗ quý. Những loại gỗ này theo sự tàn phá và tác động của thời gian, sẽ trở lên mục ruỗng ẩm ướt, tạo điều kiện cho mối gỗ ẩm xâm nhập vào và phá hoại từ bên trong.

Mẹo phòng chống mối xâm nhập.

Mối tấn công công trình rất tinh vi, thường sẽ không bị phát hiện trong nhiều năm. Theo thời gian, chúng có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho đồ đạc và tài sản của con người. Đừng đợi mối xuất hiện rồi mới nghĩ cách xử lý mà hãy tìm cách phòng chống hoặc diệt trừ sớm nhất có thể. Các chuyên gia mối được đào tạo biết nơi trú ngụ và làm gì để ngăn chặn mối. Họ có thể mang lại cho bạn sự bảo vệ bạn cần và sự yên tâm mà bạn xứng đáng có được. Việc phòng chống mối khá phức tạp với những biện pháp kĩ thuật đặc thù, Biox có giải thích về các phương pháp phòng chống mối, bạn xem ở đây nhé: Dịch vụ diệt mối của Biox phòng chống mối cho công trình đang xây dựng hoặc chưa xây dựng, nhà ở…

Để phòng chống mối:

• Cất tất cả củi xa nhà.
• Đảm bảo rằng nền móng đang lộ ra bốn inch và không có lớp phủ nào chạm vào nhà. Mặt bên không được kéo dài xuống đất.
• Giữ cho hệ thống thoát nước không bị chặn và định tuyến nước ra khỏi nhà để tránh tích tụ.
• Loại bỏ rò rỉ và độ ẩm ra khỏi nhà nói chung.

Xem thêm về diệt mối tại kho hàng và trường học tại đây nhé

Ngày cập nhật:
2020-10-20